قوانین و مقررات پرواز هلی شات و کوادکوپتر در ایران

مقررات پرواز هلی شات

یکی از پرتکرار ترین سوالاتی که مشتریان از ما می کنند در مورد مقررات پرواز هلی شات است. بدون شک شما هم اگر جزء علاقه‌مندان به خرید هلی شات باشید ، ترجیح می دهید از مقررات و قوانین آن در کشور خودمان مطلع باشید تا کمترین دردسر برای شما در هنگام پرواز کوادکوپتر به وجود بیاید. هم اکنون در کشور ما حساسیت زیادی برای پرواز هلی شات در آسمان وجود دارد بنابراین با رعایت قوانین و مقررات بهتر است تا از بروز مشکلات احتمالی برای خودمان جلوگیری کنیم.

سازمان هواپیمایی کشوری

مدتی است که وظیفه قانونگذاری و تصمیم‌گیری در حوزه پرنده های سبک از جمله هلی شات و کوادکوپتر به سازمان هواپیمایی کشوری سپرده شده است و این سازمان در همین راستا قوانینی برای سر و سامان بخشیدن به این پرنده ها وضع کرده است. مطلبی که در اینجا مینویسیم بر گرفته از قوانین سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان مرجع مهمی است که که از طرف وزارت کشور وظیفه وضع و تعیین قوانین را بر عهده گرفته است.

کوادکوپترهای تجاری و غیر تجاری

در مرحله اول باید بدانید که کوادکوپتر ها به چند دسته تجاری و غیر تجاری تقسیم می شوند. برای پرواز و اطلاع از قوانین دقیق مربوط به کوادکوپتر خود کافی است فقط مقررات پرواز هلی شات مرتبط با بخش مورد نظر با خود را مطالعه کنید. دسته بندی کوادکوپتر ها بر اساس وزن آنها انجام می‌شود. چون این آیتم یکی از چندین مهمترین عواملی است که می تواند قدرت و کارایی یک پهپاد را تعیین کند.

کوادکوپتر های کمتر از ۲۰۰ گرم

این کوادکوپترها که در قانون به عنوان کوادکوپتر ورزشی معروف هستند، وزن کمتر از ۲۰۰ گرم دارند. ابعاد کوچک این هلی شات ها باعث می شود تا امکان نصب دوربین های با کیفیت از آنها گرفته شود بنابراین این هلی شات ها یا دوربین ندارند و اگر هم دارای دوربین باشند یک دوربین بسیار کوچک با کیفیت متوسط یا پایین دارند. همین موضوع باعث می شود تا امکان جاسوسی برای این پرنده ها کاملاً منتفی باشد و حساسیت نسبت به آنها بسیار کم شود. بنابر این اگر قصد خرید کوادکوپتر کوچک با وزن کمتر از ۲۰۰ گرم را دارید نیازی نیست چندان نگران قوانین و مقررات پرواز هلی شات دست و پاگیر باشید.

این کوادکوپتر ها مجازند تا بالای سر افراد البته با فاصله مجاز پرواز کند. ملخ های کوچک این کواد کوپترها و قدرت کم موتور های آنها باعث می شود حتی در اثر برخورد این پرنده ها به انسانها و حیوانات آسیب جدی آنها را تهدید نکند. حداکثر سقف پرواز برای این هلی شات ها حدوداً ۵۰ متر است که برای کوادکوپتر ای با این ابعاد مناسب است چون ارتفاع گرفتن بیش از این مقدار باعث می شود تا شما پرنده را نبینید و احتمال گم شدن آن هم به مراتب بیشتر شود. 

ثبت پهپاد کمتر از ۲۰۰ گرم

جالب است بدانید که به دلیل وزن کمی که این کوادکوپترها دارند نیازی به ثبت پهپاد کمتر از ۲۰۰ گرم در سازمان های ذی صلاح و گرفتن مجوز برای پرواز آنها وجود ندارد. بنابراین با توجه به نکاتی که گفته شد خرید کوادکوپتر ورزشی دردسر چندانی ندارد و قوانین آن چندان دست و پاگیر نیستند، ولی خب باید بپذیرید که در ازای این راحتی آپشن های زیادی مانند دوربین با کیفیت و پرواز در ارتفاع بالا را از دست می‌دهید.

وزن کوادکوپتر بین ۲۰۰ تا ۹۰۰ گرم

اکثر کوادکوپتر های موجود در ایستگاه پرواز که برای تفریح و تصویربرداری مورد استفاده قرار می‌گیرند در این دسته هستند. کوادکوپتر های تاشوی که طرفداران زیادی دارند از دوربین با کیفیت قابل قبول برخوردارند که امکان تصویر برداری از مناظر و افراد را به راحتی فراهم می کند اما به همان نسبت هم قوانینی برای پرواز آنها وجود دارد که اگر قصد استفاده از هلی شات را در مناطق عمومی دارید باید به آن عمل کنید. 

اولین نکته ای که باید در نظر بگیرید این است که حداقل سن خلبان برای پرواز این دست از کوادکوپترها ۱۴ سال است. برای پرواز کوادکوپتر در مناطق عمومی و دریافت مجوز نیاز به ثبت پهپاد در مراجع ذیصلاح دارید که خود این موضوع روندی اداری و طولانی دارد. از طرفی باید توجه داشته باشید که اگر دوربین کوادکوپتر شما کیفیتی بالاتر از ۵ مگاپیکسل دارد باید محدوده جغرافیایی که قصد پرواز در آن را دارید به خوبی تعیین کنید.

مقررات پرواز هلی شات در مناطق حساس

فارغ از اینکه برای پرواز کوادکوپتر خود مجوز دارید یا نه به هیچ عنوان تاکید میکنیم به هیچ عنوان در نزدیکی مناطق حساس پرواز نکنید. منظور از مناطق حساس پرواز در نزدیکی فرودگاه ها ، پرواز  در نزدیکی مناطق نظامی و یا پایگاه های انتظامی، پرواز در نزدیکی مناطق حساس امنیتی و غیره. 

بدون تعارف باید توجه داشته باشید که پرواز در چنین مناطقی فارغ از اینکه چند مجوز از چند مرکز دریافت کرده اید بسیار خطرناک است و امکان انهدام پرنده شما هر لحظه وجود دارد.

اگر بخواهیم کارتان را ساده‌تر کنیم باید بگوییم که بهتر است قید پرواز با کوادکوپتر دوربین دار خود در مناطق عمومی سطح شهر و اماکنی که امکان بروز حساسیتی در آنها وجود دارد را بزنید. هدفتان از تصویربرداری باید مناظر کوه ها و دشت هایی باشد که در اطراف شهرها از طبیعت زیبایی برخوردار هستند و به جز شما و خانواده تان کسی آنجا نیست. این تصویر برداری نیاز به مجوز و ثبت پهباد ندارد چون هیچ مرکز امنیتی و قانونی شما را در حال پرواز نخواهد دید و شما هم هیچ تصویر خلاف قانونی ثبت نمی کنید.

در مقاله مشکلات پهپاد و فعالیت در حوزه مولتی روتور ها دقیقاً به شما توضیح خواهیم داد که چرا اصرار داریم پرواز خود را در محدوده هایی انجام دهید که اطمینان کامل دارید هیچ ارگان امنیتی و منطقه حساسی در آن نزدیکی وجود ندارد.

قوانین پرواز هلی شات وزن بین ۹۰۰ گرم تا ۴ کیلو گرم

هلی شات وزن بین ۹۰۰ گرم تا ۴ کیلو گرم به دلیل ابعاد بزرگ می تواند خطرات زیادی را در اثر برخورد با انسانها و حیوانات برای آنها ایجاد کند بنابراین از اولین قوانین و مقرراتی که باید در پرواز آنها رعایت شود حفظ فاصله ایمن از افراد است. موتور های قوی و ملخ های پر قدرت این کوادکوپتر ها میتوانند در برخورد هر چیزی به آنها آسیب بزند. باید توجه داشته باشید که ارتفاع مجاز پرواز این کوادکوپترها کمتر از ۱۰۰ متر از سطح زمین می باشد البته این کوادکوپترها توانایی پرواز بسیار گسترده‌تری را دارند اما با توجه به محیط هایی که در آنها پرواز صورت می گیرد محدودیت هایی هم برای آنها اعمال می شود.

حداقل سن مجاز خلبان برای پرواز کوادکوپتر هایی در این وزن ۱۸ سال است و خلبانی افراد کمتر از ۱۸ سال برای این پرنده ها ممنوع است.

از طرفی دریافت گواهینامه و ثبت پهپاد هم برای بهره بردار و هم برای مالک از الزامات پرواز این نوع کوادکوپتر هاست.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید تعیین محدوده جغرافیایی است که قصد دارید با آن به پرواز کوادکوپتر بپردازید بنابراین اگر قصد دارید برای نقشه برداری از یک روستا پرواز کنید باید موقعیت جغرافیایی آن روستا را به صورت دقیق به مراجع ذیصلاح اطلاع دهید.

وزن کوادکوپتر بین ۴ تا ۳۰ کیلوگرم

تفاوت هایی که در وزن کوادکوپتر بین ۴ تا ۳۰ کیلوگرم قرار می‌گیرند اصولاً برای کارهای غیر تفریحی و حرفه ای کاربرد دارد. این پرنده ها توانایی حمل بار زیادی را دارند و اصولاً برای جابجا کردن دوربین برای تصویر برداری های بسیار حرفه ای و یا یا مثلاً باک سمپاشی برای کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.

بنابراین استفاده از این کوادکوپترها عملاً تفریحی نیست و همیشه پشت پرواز چنین پرنده در آسمان یک تیم تخصصی قرار دارد که برای یک پروژه خاص دست به پرواز چنین کوادکوپتر هایی زده است. پروازهای کوادکوپتر ها بدون شک نیازمند دریافت چندین مجوز و تعیین دقیق مشخصات خلبان پرنده پهباد مالک بهره بردار و غیره است که شرح دقیق آن در فایل مقررات پرواز هلی شات هواپیمایی کشوری آمده است.

فایل پی دی اف مقررات پرواز هلی شات

از آنجایی که احتمالاً درصد کمی از خوانندگان این مطلب در این دسته قرار بگیرند وظیفه مطالعه دقیق قوانین بخش را به آنها محول می کنیم فایل pdf زیر دستورالعمل های هواپیمایی کشوری در این حوزه را نشان می دهد که می توانید با مطالعه آن از بند بند این قانون به دقت مطلع شوید.

جمع بندی

در نهایت، باید توجه داشته باشید که به دلیل مسائل امنیتی، پرواز کوادکوپتر در ایران تحت نظارت و حساسیت‌های بالایی قرار دارد. قوانین و مقررات موجود در این زمینه به‌منظور کنترل و مدیریت این موضوع طراحی شده‌اند تا از خطرات احتمالی جلوگیری کنند. این مقررات ممکن است شامل محدودیت‌های پروازی در نزدیکی مناطق حساس و استراتژیک کشور باشد. بنابراین، اگر نمی‌خواهید با مشکلات قانونی و امنیتی مواجه شوید، بهترین راه این است که کوادکوپتر خود را در محیط‌های باز و خلوت خارج از شهر پرواز دهید. این مکان‌ها باید به‌طور خاص از مناطق حساس امنیتی دور باشند تا مطمئن شوید که در هنگام پرواز هیچ‌گونه تداخلی با محدودیت‌های امنیتی نخواهید داشت.

برای پرواز ایمن‌تر و راحت‌تر، پیشنهاد می‌شود از مناطقی استفاده کنید که به‌طور رسمی برای فعالیت‌های هوایی در نظر گرفته شده‌اند، یا مکان‌هایی که به‌طور طبیعی از تردد و توجه عمومی دور هستند. همچنین، قبل از پرواز، همیشه از قوانین و محدودیت‌های منطقه‌ای مطلع شوید تا از هرگونه برخورد با قوانین پروازی کشور جلوگیری کنید. این کار نه تنها به شما اطمینان خاطر می‌دهد بلکه به حفظ امنیت و جلوگیری از مشکلات غیرمنتظره نیز کمک خواهد کرد.

منبع : دستورالعمل‌های سازمان هواپیمایی کشوری